Op 26 oktober is het Intersex Awareness Day. Deze dag vestigt de aandacht op de strijd die intersekse personen te vaak moeten voeren om hun rechten te verdedigen. Sinds 1996 eisen talrijke intersekse activisten op deze dag een einde aan stigmatisering, stilte, geweld en de mutilaties die zij ondergaan tijdens ingrijpende en niet-noodzakelijke operaties.
Wat betekent intersekse of interseksueel?
Volgens de VN worden “intersekse personen geboren met seksuele kenmerken die niet overeenkomen met de traditionele definities van het mannelijke of vrouwelijke geslacht.” Seksuele kenmerken verwijzen naar interne of externe geslachtsorganen, gonaden (eierstokken en testes), hormoonniveaus, chromosomen en hoe deze kenmerken zich op het lichaam manifesteren (bijvoorbeeld lichaamsbeharing). Gemiddeld is ongeveer 1,7% van de mensen intersekse of interseksueel.
Bij de geboorte wijst de geneeskunde het geslacht uitsluitend toe op basis van deze binaire biologische benadering, “mannelijk” of “vrouwelijk.” Vanuit dit perspectief passen intersekse personen niet binnen deze geslachtsbinariteit. Ze kunnen precies tussen beide in zitten of meer kenmerken hebben van de één of de ander, zichtbaar of onzichtbaar. We spreken van een interseksespectrum, omdat de variaties zeer divers zijn.
In onze moderne westerse context wordt de natuurlijke orde als binair beschouwd, man/vrouw, mannelijk/vrouwelijk. De geesteswetenschappen hebben aangetoond dat deze binariteit een culturele en simplistische visie op de wereld is, een bevooroordeelde benadering van geslacht en gender. Helaas worden intersekse personen door de geneeskunde ongeldig verklaard en gepathologiseerd en door de samenleving gestigmatiseerd. Omdat de geneeskunde de werkelijkheid en lichamen ‘vormt’, neemt ze zichzelf het recht toe om te “corrigeren” wat niet aan de norm voldoet. Deze visie heeft dramatische gevolgen voor intersekse personen. Tegenwoordig veroordelen veel NGO’s het medische geweld en bestrijden zij deze “heraanpassingen” die plaatsvinden zonder levensbedreigende urgentie en zonder geïnformeerde toestemming van intersekse personen (soms al vanaf de geboorte).
Laten we samen het medische geweld tegen intersekse personen bestrijden. Laten we intersekse in al hun dimensies erkennen en verder gaan dan een binaire en performatieve kijk op het lichaam, om de ontmenselijking te doorbreken.
Maar wat is intersekse juist? Het Instituut voor gelijkheid van vrouwen en mannen maakte een overzichtelijk filmpje.
Bronnen:
- Intersex Belgium
- Mischanomalie, Réalités et luttes intersexes, Youtube, 2019.
- Camille Regache, Médecine, la fabrique des corps, Binge Audio, épisode 8, 2020.
- Je m’appelle Hanne et je suis née intersexe, dans Brut, 2014 (1 min. 30).
- Aude Mermilliod, Le chœur des femmes, Lombard, 2021 inspiré du roman de Martin Winckler écrit en 2019.
Meer weten over intersekse? Deze organisaties en bronnen helpen je op weg!